Assembly (Resource)

Ding 001652 (Monkey’s Selfies)

In 2011 reisde David Slater, een Britse natuurfotograaf, naar Indonesië om er foto’s te nemen van de zeldzame kuifmakaken die op het eiland Sulawesi leven. Deze makaken (Macaca nigra) komen enkel nog voor in het Tankoko Reservaat in het noordoosten van Sulawesi (Celebes) en op kleinere, naburige eilanden. De voorbije 25 jaar is hun aantal geslonken met ongeveer 90%. Het Tangkoko Reservaat ligt vlak bij een dorp en de makaken zijn gewend om er toeristen en fotografen te zien. Tijdens het bezoek van Slater pakte een van de makaken zijn camera vast. Toen Slater zijn apparaat terug in handen kreeg, bleek dat er verschillende foto’s op stonden die de aap had genomen. In 2011 publiceerde Slater een aantal van die foto’s onder de titel Monkey’s Selfies [Apen-selfies]. Eén foto werd in de online krant van The Daily Mail opgenomen. De fotocredits vermeldden: “Copyright Caters News Service”. Monkey’s Selfies ging viraal op het internet. In November 2014 publiceerde Slater de Monkey’s Selfies-reeks in het boek Wildlife Personalities.

In 2015 diende Next Friends of Naruto - een groep die onder meer bestond uit de Amerikaanse dierenrechtenorganisatie PETA, People for the Ethical Treatment of Animals [Mensen voor de Ethische Behandeling van Dieren] en de Duitse primatoloog Antje Engelhardt - een klacht in tegen Slater wegens de schending van het auteursrecht van de makaak voor het tonen, publiceren en verkopen van de foto’s. Engelhardt bestudeert de bedreigde kuifmakaken van Sulawesi als onderdeel van het Macaca Nigra-project. Ze beweerde dat de zesjarige makaak Naruto de foto’s heeft genomen. Next Friends vonden dat Naruto over de rechten op deze foto’s zou moeten beschikken en er net zoals elke andere auteur de vruchten van zou moeten kunnen plukken. De groep eiste dat alle winsten die gemaakt werden met Monkey’s Selfies gebruikt zouden worden voor het behoud van de Macaca nigra. Slater argumenteerde dat de eis van PETA verworpen moest worden omdat dieren zoals Naruto geen rechtsbescherming genieten in de Verenigde Staten.

Op 28 januari 2016 kwam de zaak Naruto v. David Slater voor het gerecht in het Amerikaanse gerechtsdistrict van Californië. Het vonnis van rechter William Orrick:

Ik ben het niet eens met Next Friends. [...] De wet betreft het auteursrecht kan niet zomaar toegepast worden op het concept auteurschap als het dieren betreft. In tegendeel, er wordt nergens in deze wet gewag gemaakt van dieren. Het hooggerechtshof en het gerechtsdistrict van Californië verwijzen herhaaldelijk naar “personen” of “mensen” als auteursrecht in deze wet ter sprake komt. [...] “Wat betreft auteursrecht kan het recht verworven worden als het wordt opgeëist door de eerste menselijke wezens die [het werk] hebben samengesteld, geselecteerd, gecoördineerd en gearrangeerd.” ¹ [...] Er is geen enkel geval door Next Friends geciteerd of door mij gevonden waarin deze definitie van auteurschap ook betrekking heeft op dieren. [...] Meer zelfs, het Copyright Office is het ermee eens dat werken die door dieren gecreëerd zijn, niet door auteursrechten beschermd kunnen worden. Dit is een kwestie van menselijk auteurschap zoals vermeld in het Compendium of U.S. Copyright Office Practices zoals in december 2014 uitgegeven (Compendium). [...][Het] Compendium zegt dat “[om] in aanmerking te komen als een werk met ‘auteurschap’ moet een werk door een menselijk wezen gemaakt zijn. Werken die hier niet aan voldoen, kunnen geen aanspraak maken op auteursrechten.”² Meer bepaald, het Copyright Office zal geen werken registreren die gemaakt zijn door “de natuur, dieren of planten”, inclusief, bijvoorbeeld, een “foto genomen door een aap”. [...] Naruto is geen “auteur” in de betekenis van de wet van het auteursrecht. Next Friends redeneren dat dit besluit “in tegenspraak” is met de “enorme [publieke] interesse in dierenkunst”. Misschien is dat zo. Maar dat is geen argument voor het congres en de president, en ook niet voor mij. Voor mij gaat dit erom of Next Friends kunnen bewijzen dat de wet van het auteursrecht van toepassing is op Naruto. In het licht van de duidelijke taal van de wet, van de juridische interpretaties ervan in het verleden en van de richtlijnen van het Copyright Office, hebben ze dit niet kunnen bewijzen.

Het gerecht verwierp de klacht van Next friends of Naruto en besloot dat foto’s die niet door mensen gemaakt zijn, niet beschermd kunnen worden als kunstwerk binnen de context van de wet op auteursrechten.